ISO 9001:2000 Globalleşen ekonominin getirdiği artan rekabet ortamında , şirketlerin başarmak zorunda oldukları üç ana hedef oldukça belirgindir.
•Müşteri İhtiyaçlarını Karşılayabilmek •Maliyetleri Azaltarak, Verimliliği Arttırmak •Yeni Ürün ve Hizmetleri Pazara Sunmak Bu üç hedef, üretim veya hizmet sektöründeki firmaların kendi bünyelerindeki ve müşterilerindeki değişikliklere daha hassas ve sistematik şekilde yaklaşmalarını gerektirir. Şirketler için artık " herkesin elinden gelenin en iyisini yapması " bu hedefleri yakalamak için yeterli bir çözüm olamıyor. İlk başta gerekli olan, herkesin ne yapması gerektiğini bilmesidir. İşte ISO 9000 bu hedefleri gerçekleştirebilecek bir kalite sistemi oluşturmak amacıyla kullanılabilen bir kalite yönetim sistemi modelidir. Ayrıca ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi üretim kuruluşlarının yanı sıra finans, sigortacılık, turizm, sağlık, v.b. diğer hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlarda da uygulanabilecek esnek bir standarttır. Söz konusu model sağduyuya dayalı temel bir yönetim sistemi için bir dizi şart sıralamakta ve uygulamak için geçerli araçları vermektedir. Aynı zamanda maliyetlerde düşüş, yönetimin sistemi kontrolünde gelişmişlik, müşteri beklentilerine cevap verebilme ve organizasyonun tümünde bir verimlilik artışı hedeflenmektedir. Öte yandan her geçen gün müşteriler iş yapacakları firmaların kalite düzeylerinin bir kanıtı olarak ISO 9001 belgesi talep etmektedirler. Özellikle yurt dışına ihracat yapmak isteyen şirketler için ISO 9001 belgesi ticari bir avantaj olarak kullanılmaktadır. ISO 9000:2000 Nedir? ISO Nedir? Uluslararası Standartlar Organizasyonu (International Organization for Standardization)'nun kısaltılmış halidir. 1947 yılında kurulmuş olup, merkezi İsviçre'nin Cenevre Şehri'ndedir. Kuruluş amacı; dünya çapında geçerliliği olacak şekilde standartlar yayınlamak ve böylelikle ürünlerin/hizmetlerin uluslararası dolaşımına katkıda bulunmaktır. ISO 9000 Nedir? Organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kalite yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayınlanmış olan bir standartlar bütünüdür. ISO 9001 Nedir? Kalite Yönetim Sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır. Verilen belgenin adıdır. ISO 9001:2000 Nedir? ISO 9000 standardı, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayınlanmaktadır. 2000 rakamı, bu revizyonun 2000 yılında yapılıp, yayınlandığını gösterir versiyon tarihidir (ISO 9001:2000 versiyonu). ISO 9001:2000'in Tarihcesi ISO 9001:2000 tahrihsel gelişimi sürecinde çesitli standartların birleşmesi ve genişlemesi şeklinde meydana gelmiştir. Standard ilk olarak 1987 yılında Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Bu aşamada standart 3 alt standarttan oluşmaktaydı: ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003. Kurumlar faaliyet kapsamları doğrultusunda bu 3 standarttan birisini uygulayarak, denetime girmekteydiler. Standardın bu versiyonu, ağırlıklı olarak doğru üretim ve hata yakalama konularına odaklanmıştır. Standard ilk olarak 1994 yılında revizyona uğramış ve yeniden Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Bu aşamada standart yine 3 alt standarttan oluşmaktaydı: ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003. Kurumlar faaliyet kapsamları doğrultusunda bu 3 standarttan birisini uygulayarak, denetime girmekteydiler. Standardın bu versiyonu, önceki versiyondaki konulara ilave olarak hata önleme konusuna da odaklanmıştır. Standard son olarak 2000 yılında revizyona uğramış ve bu sefer Kalite Yönetim Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Bu aşamada standart ISO 9001 adı altında sadece 1 alt standarttan oluşmaktadır: Kurumlar, faaliyet kapsamları ne olursa olsun sadece ISO 9001 standardını uygulamakta ve bu belgeyi almaktadırlar. Fakat belgelendirmeye tabi tutulan faaliyetler ve standardın hariç tutulan maddeleri, alınacak olan belgenin üzerinde tanımlanmaktadır. Standardın bu versiyonu, önceki versiyonlardaki konulara ilave olarak sürekli iyileştirme konusuna da odaklanmıştır. ISO 9001:2000'in Yararları - İşletmenin piyasa itibarında artış sağlanması (prestij) - Çalışanlarda kalite bilincinin artırılması - Pazarlama faaliyetlerinde rakiplerden farlılık sağlanması - İşletmenin uluslararası geçerliliğe sahip bir kalite belgesi edinmesinin getirdiği ticari avantajlardan yararlanabilme (ihracat için kalitenin belge ile ispatlanabilmesi) - Müşteri memnuniyetinde ve müşteri sadakatinde artış sağlanması - Hata oranlarında, firelerde, yeniden işlemelerde azalma sağlanması - Girdi, üretim ve son kontrollerin etkin olarak yapılabilmesi - Tedarikçilerin seçiminde, değerlendirilmesinde ve takibinde kolaylık sağlanması - İşletme içi yetki ve sorumlulukların tespitinde ve dağıtılmasında kolaylık sağlanması - İşletme faaliyetlerinin standartlaştırılmasını sağlayacak dokümantasyonun (altyapının) oluşturulması - Geçmişe yönelik kayıtların düzenli bir şekilde tutulmasını sağlayacak altyapının oluşturulması - Veriler ve istatistiksel ölçümler doğrultusunda durum analizlerinin yapılabilmesi ve geleceğe yönelik kararlarda bu analiz sonuçlarının kullanılabilmesi - Kurumsallaşma yolunda önemli bir adım atılmış olması ISO 9001:2000 Uygulama Aşamaları a)Projeye Başlangıç Hazırlıklarının Yapılması Projeyi yürütecek çalışma ekibinin oluşturulması, uygun çalışma ortamı ve şartlarının belirlenmesi, gerekli standart ve kaynakların temini ve çalışma planının oluşturulması bu aşamada gerçekleştirilmektedir. b)Mevcut Durum Analizinin Yapılması Firmanın mevcut durum analizi için ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi kapsamında değerlendirme yapılarak, yönetime raporlanmaktadır. c) Gerekli Eğitimlerin Verilmesi Kalite Yönetim Sistemi ve proje aşamalarının tanıtılması ve ilgili personelin bilgilendirilmesi maksadıyla eğitim verilmektedir. Bu kapsamda verilen eğitimler aşağıda tanımlanmıştır. · ISO 9000:2000 Kalite Yönetim Sistemi Eğitimi · Kalite Sistem Dökümantasyonu Eğitimi · İç Tetkikçi Eğitimi d) Sistem Dokümantasyonunun Hazırlanması Gerekli dokümantasyon (Kalite El Kitabı, Organizasyon El Kitabı, Prosedürler, Talimatlar, Formlar, vb.) hazırlanır. e) Sistemin Uygulanması ISO 9001:2000 standart gereklerine uygunluğu doğrulanan dokümantasyona göre uygulamalar hayata geçirilir. Uygulamalar incelenerek aksaklıklar belirlenir ve gerekli düzeltme önerileri değerlendirilerek işletmede düzeltici faaliyetler uygulanarak sistem iyileştirilir. f) İç Tetkiklerin Yapılması Sistemin kurulmasını müteakip firma içinde İç Tetkik eğitimi almış ekip tarafından tetkikler yapılır ve sonrasında sonuçlar üst yönetime rapor halinde sunulur. g) Belgelendirme Başvurusunun Yapılması: Sistemin hazır olduğunu değerlendirdiği taktirde, belgelendirme başvurusu müşteri tarafından ilgili belgelendirme kuruluşuna yapılır.