Eylül 2000’de BSC Collaborative’in on-line üyelerine bir anket yollayıp firmalarda BSC kullanımı ile ilgili görüşlerini bildirmelerini istedik.

İş ve kamu dünyasından 300’den fazla yanıt aldık. Bu yanıtların hemen hemen yarısı BSC kullanan firmalar tarafından verilmiş yanıtlardı. Bu makalede anket sonuçlarından elde edilen temel bulguları aktaracağız.

Organizasyonu strateji ile aynı doğrultuya getirmek

BSC Sisteminin devreye alma nedenleri olarak şunlar belirtilmiştir:

İlginç bir bulgu da yanıtların çoğunda firmalar BSC’I 6 aydan daha kısa bir süredir kullanmaktaydılar. Anket sonucunda BSC projesinin başarılı olması için hangi etmenlerin önemli olduğu da ortaya çıkmıştır: BSC ölçüm sonuçları organizasyonun geneli tarafından paylaşılmalıdır. Aşağıdaki tabloda sonuçların hangi düzeydeki çalışanlarca paylaşıldığına ilişkin değerler yer almaktadır:

BSC kullanıcılarının %65’I projeyi birden fazla iş birimi için devreye almış, buna karşılık %35 ise yalnızca bir iş biriminde BSC uygulamasını gerçekleştirmiştir. BSC’I birden fazla iş biriminde kullanmak, organizsyonel sinerji ve fırsatları belirleme ve stratejik işbirliğini sağlamada yararlı oluyor. Her organizasyonel birimin stratejik rolünün de açıkça tanımlanmasını sağlıyor. BSC’I kullanımından çıkartılan iki ana ders şu verilerle ortaya çıkmaktadır:

1.Organizasyonun doğru biçimde yönlenmesi için BSC aracılığıyla stratejinin organizasyon çapında benimsenmesi önemlidir.

2.Sonuçların tüm organizasyon düzeylerinde doğru biçimde iletilmeis ve paylaşılması bu yönlenmenin sürekliliği açısından önemlidir.

Üst Yönetimin Liderliğinde Değişimlerin Harekete Geçirilmesi

Her zaman söylendiği gibi BSC’ın başarısı üst yönetimin liderliği ve desteğine bağlıdır. Bu anket sonucunda da yönetimin BSC projelerine etkin biçimde katıldığı ortaya çıkmıştır. %31’lik değerle en yaygın proje sponsorları CEO’lar olarak görülmektedir. Arkasında %22 ile stratejik planlama müdürleri, %15 ile içerideki danışmanlar, %12 ile birim müdürleri ve %11 ile de CFO gelmektedir.

Anket CEO’ların BSC’ın yararlılığını ve kullanılabilirliğini keşfettiklerini de göstermektedir. BSC şirket çapında kullanılan, karşılaştırmalı bir araç olarak ortaya çıkmaktadır. CEO’lar tüm sponsorlar arasında teknoloji kullanımına en çabuk geçilmesini destekleyen kişiler olarak görülmektedir. Birim müdürleri daha çok belirli bir birim için implementasyonları desteklerken CEO’lar birimler arası geniş implementasyonları desteklemektedir.

BSC kullananlardan %53’ü sonuçları aylık bazda gözden geçirirken %31’I 4’er aylık dönemlerde gözden geçirmektedirler. Bu bulgular bir başka önemli noktayı işaret etmektedir. BSC’ın başarısı için yönetimin yalnızca isim olarak görülmesi değil, sonuçları belirli periyotlarda gözden geçirmesi kararlılığını göstermesi, zaman ayırması gereklidir.

Stratejiyi Herkesin Sorumluluğu Yap

Bir başka ana konu da firmaların ne kadarının BSC’I prim sistemleri ile ilişkilendirdiği ile ilgiliydi. Sonuçta BSC’I ne kadar uzun zamandır kullanıyorsa o kadar sıkı bir ilişki söz konusu idi. 2 yıldan uzun süredir BSC kullanan firmaların %80’I prim sistemleri ile ilişkilendirmişken 6 aydan kısa süredir kullananların yalnızca %15’I bu ilişkiyi kurmuştu. Bu da firmaların belirli bir geçiş dönemi geçirdiğini göstermektedir.

Şaşırtıcı bir sonuçta yanıt verenlerin %50’sinin herhangi bir ilişkilendirme yapmayı düşünmemeleriydi. %30’u zaten ilişkilendirmişken %20’si ise gelecekte planlamakta idiler.

Bu ilişkinin kurulması ile ilgili bir anekdotu belirtmek gerekirse Mobil’in emekli Pazarlama ve Rafineri Bölüm Başkanı Brian Baker’ın geri dönerseniz BSC ile ilgili yapmak istediğiniz şey nedir sorusuna verdiği 12 aydan daha kısa bir sürede prim sistemi ile bağlantı kurarım olmuştur. (Brian Baker BSC implementasyonu ile nakit akışında 1.2 milyar $’lık bri artış sağlamıştı.

Teknolojinin Rolü

BSC kullanan firmaların çoğu sonuçları e-mail, basılı raporlar gibi geleneksel yöntemleri kullanarak yönetim ve çalışanlarla paylaşmaktadır. Yalnızca %10’u ise bir BSC uygulaması kullanmaktadır.

Ancak bu sonuç yakın zamanda değişecek gibi gözükmektedir. Hemen hemen yanıtların %50’si yakın zamanda pazarda bulunan bir BSC uygulamasını kullanmak istediklerini belirtmişlerdir. Son iki yıl içerisinde BSC konusunda çözüm geliştiren firmaların sayısı birkaç adet firmadan büyük ERP ve veri tabanı sağlayıcılardan çeşitli startup’lara çok sayıda farklı firmaya ulaşmıştır.

Firmaların neredeyse 1/3’ü teknolojik çözüm ile BSC tasarımlarının paralel olarak yapılmasının gerektiğini düşünmektedir. %40’I ise öncelikle scorecard tasarımını bitirip sonra teknoloji çözümünü değerlendirmeyi düşünmektedir.

Sonuç

Sonuç olarak BSC’ın yaratılma amacına paralel Strateji Odaklı Organizasyonlar yaratılmasına yardımcı olmak için kullanılıyor olduğunu görmek mutluluk vericidir. Teknoloji kullanımından bazı sapmalar var gibi gözükse de firmaların çoğu organizasyonlarını hedefleri ile aynı yöne getirmede başarılı gözükmektedirler.

BSC Collabrative bu tür anketler yaparak mevcut başarılara ışık tutmaya devam edecektir. Siz de bu anketler aracılığıyla öğrenilmesini istediğiniz bilgileri bize iletebilirseniz seviniriz.

Çeviren: Doğan Mersin

Çevirmen hakkında : Doğan Mersin, İTÜ Endüstri Mühendisliği mezunu ve halen Mühendislik Yönetimi üzerine doktorasını yapmaktadır. Aynı zamanda bir bilişim firmasında Proje Yöneticisi olarak çalışmakta ve www.e-cozumevi.com adlı e-business sitesinin moderatörlüğünü yapmaktadır.

Progress Report On The Balanced Scorecard: A Global Users’ Survey By Laura Downing

Harward Business School Publishing, The Balanced Scorecard Collaborative

Balanced Scorecard (BSC) Gelişim Raporu: Kullanıcı Anketi