Bilgi sistemlerin geliştirilmesi planlı, örgütsel bir değişimi gerektirir. Genellikle yeni tasarlanan sistem yeni çalışma şekillerini de beraberinde getirecektir.
Bu değişimler organizasyonu etkileyeceği için, sistem geliştirme çabalarının stratejik açıdan düşünülmesi faydalı olacaktır. Sistem geliştirmede stratejik yaklaşımlarla mevcut durum, yönetim stratejisi, sistemin tasarımı, uygulama planı ve bütçe konularında bir kılavuz oluşturularak kaynakların etkn kullanımı sağlanabilir.
İşletme Stratejileri ve Bilgi Sistemleri
İşletmenin stratejisi, kuralları ve prosedürleri ile bilgi sistemlerinin yazılım, donanım ve haberleşmesi arasındaki bağlılık gittikçe artmaktadır. Bu bileşenlerden herhangi birindeki değişiklik genellikle diğer bileşenlerin de değişmesine yol açmaktadır. Bu ilişki, yönetim gelecekle ilgili plan yapacağı zaman kritik duruma gelecektir. Örneğin bir işletmenin gelecek beş yıl içinde ne yapmak istediği, sisteminin ne yapabildiğine bağlı olacaktır. Dolayısıyla işletmenin stratejisiyle, işletmedeki bilgi sistemi birbirine bağımlı faktörlerdir.
Günümüzde sert rekabet koşullarında mücadele eden işletmelerin başarıya ulaşabilmeleri için seçilen stratejilerini başarıyla uygulayabilmeleri gerekir. Bu bakımdan geliştirilecek bilgi sisteminin amacı da işletme stratejisini desteklemek olmalıdır. Bilgi sistemleri, işletmenin stratejisini gerçekleştirecek bir yardımcı olarak düşünülmelidir.
Bu konuya diğer bir açıdan da bakılabilir. Bilgi sistemleri bir işletmenin faaliyetlerini pek çok açıdan etkileyecektir. İşletmeler global anlamda yeniden yapılandırılırken; maliyet yapısı, varlıkların değerlendirilmesi, yeni dağıtım kanalları, karmaşık işlemlerin kolaylaştırılması, yeni örgüt yapıları ve kontrol sistemleri gibi konuları bilgi sistemlerinin desteği olmadan gerçekleştirmezler. Bu bakımdan bilgi sistemleri geleceğe dönük stratejilerin en önemli konumunda yer almalıdır.
Kritik Başarı Faktörleri (KBF)
KBF, işletmenin başarılı olmasını sağlayacağına inanılan, endüstri, firma, yönetici ve çevrenin şekillendirdiği, az sayıda ve kolayca tanımlanabilen operasyonel amaçlardır. Bu yaklaşıma göre, yöneticilerin kolayca ayırt edebileceği az sayıda amacı vardır ve bilgi sistemi bu amaçlara odaklanmalıdır. Bu amaçlar başarılabilirse, firmanın başarısı garanti olacaktır.
KBF nitel veya nicel olabilir. Bunlara şu örnekler verilebilir; üretim planlama, kalite kontrol, gerçekleştirilen yükleme sayıları, zamanında yükleme sayıları, kaynakların etkin kullanımı, stok takibi, malzeme tedariki, çalışan memnuniyeti, müşterilerle iletişim vs.
KBF işletmeden işletmeye ya da yöneticiden yöneticiye göre değişecektir. Bu bakımdan yöneticilerin ayrı ayrı belirlediği KBF’si değerlendirilerek işletmenin KBF’si geliştirilmeli ve bu faktörlere odaklı bilgi sistemleri geliştirilmelidir.
Endüstri ve Teknoloji Trendleri
Endüstri ve teknoloji trendleri bilgi sistemleri planlanırken düşünülmesi gereken önemli faktörlerdir. Bilgi sistemleri geliştirilirken, bu değişimlerin işletme üzerindeki etkileri tahmin edilmeli, bu tahminler de stratejide hesaba katılmalıdır. Bu yaklaşımla, olumsuz değişimlerin etkileri en aza indirilirken, potansiyel fırsatlardan yararlanma şansı da arttırılabilir.
Endüstri trendlerini belirlemede, işletmenin içinde bulunduğu çevredeki değişimlerin, KBF’yi başarmadaki etkileri araştırılmalıdır. Burada izlenmesi gereken bazı trendler şu şekilde sıralanabilir;
Müşteri taleplerindeki değişimler,
Üretim kaynaklarının maliyet ve kullanılabilirliğindeki değişmeler,
Yeni rakiplerin piyasaya girişi,
Üretilen ürünlerin Pazar büyüklüğündeki değişmeler.
Teknoloji trendleri ile ilgili olarak da, işletmenin başarısı için teknolojinin nasıl daha iyi kullanılabileceği konusuna odaklanılmalıdır. Burada izlenmesi gereken bazı trendler de şu şekilde sıralanabilir;
Bilgisayar teknolojisindeki değişim,
Hazır paket programların kullanılabilirliğindeki artış,
Otomasyon imkanlarının artışı,
Veri ve bilgiye ulaşma imkanlarının artışı.
Oğuzhan ARSLAN
Tekstil Mühendisi
Ürt. Yön. ve Endüstri İşletmeciliği Bilim Uzmanı
Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.
