Marka ve Sınai mülkiyet günümüzün ticareti içinde çok önemli iki olgu...

 

MARKA NEDİR?

Marka; bir işletmenin mal veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen,baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir.

 

MARKANIN FONKSİYONLARI

1- Kaynak gösterme fonksiyonu

2- Ayırt edicilik fonksiyonları

3- Kalite fonksiyonu

4- Reklam ve Tanıtım fonksiyonu

 

MARKA ÇEŞİTLERİ

1. AMACA GÖRE

a-Ticaret markası

b-Hizmet markası

2. SAHİPLERİNE GÖRE

a-Ferdi marka

b-Ortak marka

c-Garanti markası

AMAÇLARINA GÖRE MARKA ÇEŞİTLERİ

A) TİCARET MARKASI

Bir işletmenin imalatını ve/veya ticaretini yaptığı malları, başka işletmenin mallarından ayırt etmeyi sağlayan markadır. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi ticaret markası, sanayide, tarımda küçük sanatlarda üretilen bir mal için kullanılır.

B) HİZMET MARKASI

Bir işletmenin hizmetlerini diğer işletmelerin hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan markadır. Üçüncü kişiler yararına yapılan hizmete ilişkin her türlü faaliyet için kullanılır.

Bir marka tescil başvurusunda sadece ticaret veya sadece hizmet markası talep edilebileceği gibi ikisi birlikte de talep edilebilir.

 

SAHİPLERİNE GÖRE MARKA ÇEŞİTLERİ

a) FERDİ MARKA

Marka sahibinin tek olduğu ve tek başına markayı kullandığı markadır.

Marka sahibi gerçek kişiler olabileceği gibi özel hukuk tüzel kişileri veya kamu tüzel kişileri de olabilir.

b) ORTAK MARKA

Birden fazla işletmenin mal veya hizmetlerini, diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan markadır.(KHK55). Ortak markanın sahibi ve kullanıcısı üretim veya ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan bir gruba üye olan kişilerdir. Ortak markanın tescili için ortak marka zsahipleri birlikte hareket ederler. (yenileme için birinin başvurusu yeterlidir. Ortak marak başvurusuna, markanın kullanma usul ve şekillerini gösteren noterden tasdikli teknik yönetmeliğin eklenmesi şarttır. Teknik yönetmelikte ortak markayı kullanmaya yetkili olan işletmeler, markanın kullanma usul ve şekilleri belirtilmek zorundadır. Ortak markanın devri ve lisans verilmesi marka siciline kayıt edilmesi koşuluyla mümkündür.

c) GARANTİ MARKASI

Marka sahibinin kontrolü altında garanti markasını kullanmaya yetkili işletmelerin ürettiği, üretim usulleri, coğrafi kaynağı, kalitesi özellikleri önceden belirlenmiş mal veya hizmetleri, diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan markadır. Garanti markası, malın üreticisi ve ilgili değil üretilen malların özellik ve kalitesi ile ilgilidir. Marka sahibi bir kişi olmasına rağmen kendisinin veya kendisine iktisaden bağlı olan işletmeler tarafından kullanılması yasaktir.

Garanti marka başvurusuna da noterden tasdikli teknik yönetmeliğin eklenmesi şarttır.

Garanti markasına en iyi örnek "TSE" markasıdır.

 

MARKA BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER

A) Tescil edilecek markanın varsa logosu, (Yazı karakteri), amblemi, etiketi veya ambalaj örneği

B) Tescil edilecek markanın kullanılacağı MAL VE / VEYA HİZMET LİSTESİ

C) Faaliyet belgesi (İştigal belgesi)

Ticaret odası, Sanayi odası,Ticaret sicili, Vergi dairesi ya da Esnaf sicilinden alınacak; başvuru sahibinin imalat ticaret ya da herhangi bir hizmet işi ile uğraştığını gösterir belge.

D) ÖZEL VEKALETNAME

E) Marka başvuru ücretinin ödendiğine dair belge (Banka dekontu )

 

MARKA İLE İLGİLİ DİĞER İŞLEMLER VE GEREKLİ BELGELER

A- Yenileme a) Vekil var ise vekaletname b) Harç ve ücret ödendi belgesi aslı

B- Devir a- Devir sözleşmesi (noter tasdikli) b- Devir alana ait iştigal belgesi aslı c- Marka tescil belgesi aslı d- Vekil var ise devir alana ait vekaletname e- 0Harç ve ücret ödendi belgesi aslı

C- Lisans a- Lisans sözleşmesi (noter tasdikli) b- Lisans alana ait iştigal belgesi aslı c- Marka tescil belgesi aslı d- Vekil var ise lisans alana ait vekaletname

D- Adres Değişikliği a- Marka tescil belgesi aslı b- Vekil var ise yeni adrese göre düzenlenmiş vekaletname c- Harç ve ücret ödendi belgesi aslı

E- Unvan Değişikliği a- Unvan değişikliğini gösterir Ticari Sicil Gazetesi aslı ya da noter tasdikli sureti b- Marka tescil belgesi aslı c- Vekil var ise yeni unvana göre düzenlenmiş vekaletname d- Harç ve ücret ödendi belgesi

F- Nevi Değişikliği a- Nevi değişikliğini gösterir Ticari Sicil Gazetesi aslı ya da noter tasdikli sureti b- Marka tescil belgesi aslı c- Vekil var ise yeni unvana göre düzenlenmiş vekaletname d- Harç ve ücret ödendi belgesi

G- Şirket Birleşmesi a- Birleşmeyi gösterir belge aslı ya da tasdikli sureti b- İştigal belgesi c- Marka tescil belgesi aslı d- Vekil var ise vekaletname e- Harç ve ücret ödendi belgesi

H- Veraset ile İntikal a- Mahkeme kararı b- Marka tescil belgesi c- Vekil var ise mirasçılara ait vekaletname (noter tasdikli) d- İştigal belgesi e- Harç ve ücret ödendi belgesi

I) İptal a- Vekil var ise vekaletname (Noter tasdikli asıl) b- Harç ve ücret ödendi belgesi

J- Tescil Belgesi Sureti a- Vekil var ise vekaletname

c- Harç ve ücret ödendi belgesi

 

MARKA TESCİL AŞAMALARI VE SÜRELERİ

Markaya herhangi bir itiraz olmaması durumunda tescil işlemleri ortalama 15-18 ay içinde tamamlanmaktadır.

A-) Araştırma ve inceleme süresi

T.P.E tarafından mutlak nedenler yönünden araştırma ve inceleme süresi ortalama 8-9 ay kadardır. Söz konusu müracaat ile ilgili herhangi bir mani durum yoksa ve inceleme müspet sonuçlanırsa marka, resmi marka bülteninde ilan edilir.

B-) Resmi marka bülteninde ilan süresi

Marka bülteninde kanuni ilan süresi 3 aydır. Diğer marka sahiplerinin bilgilenmesi benzer marka sahiplerinin itiraz haklarını kullanması ilan süresi içinde yapılır. İtiraz eden olmadığı takdirde tescil aşamasına geçilir.

C-) Tescil aşaması

Herhangi bir itiraz olmadığı takdirde ve T.P.E.' nin verdiği kanuni süreler içerisinde eksik evraklar ve harç noksanları tamamlanır. Ortalama 3-4 ay içinde "Marka Tescil Belgesi'' alınır.

 

YURT DIŞI MARKA TESCİLİ

1) MADRİD PROTOKOLÜNE GÖRE ULUSLARARASI MARKA TESCİLİ

1 Aralık 1995'te yürürlüğe giren Madrid Anlaşmasına ilişkin Protokol ülkemizde 1 Ocak 1999 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanmıştır. Bu Protokol ile Türk firmalarının markalarına Uluslararası Tescil almaları mümkün olacaktır.

Uluslararası Marka Tescilinin Avantajları :

1. Türkiye'de tescilli veya işlem halinde markası bulunan her firma tek bir başvuru yaparak protokole üye 50 ülkede aynı anda tescil alabilecektir.

2. Marka sahibi tescil talep ettiği her ülke için ayrı ücret ödemek ve ayrı bir prosedür takip etmek yerine tek bir ücret ödeyerek ve basit bir prosedür ile belirlediği ülkelerde uluslararası tescile sahip olabilecektir.

3. Marka sahibi tescil talep ettiği her ülkeden tescile ilişkin olumlu bir karar gelmesini beklemek zorunda değildir; eğer uygun süre içerisinde (12 veya 18 ay) belirlenen ülke ofisi tarafından herhangi bir red bildiriminde bulunulmaz ise markanın o ülke ofisince korunduğu anlaşılacaktır.

4. Uluslararası tescil sonrası değişikliklerin tümü (yenileme, ünvan değişikliği vs.) markanın tescilli olduğu bütün ülkeler için tek bir ücret ödenerek ve tek bir işlem yapılarak mümkün olacaktır.

5. Uluslararası tescilden sonra da tescil talep edilen yeni ülkeler belirlenerek bu ülkeler için de başvuru yapılabilecektir.

MADRİD PROTOKOLÜNE ÜYE ÜLKELER

Uluslararası marka tescil başvurusunun yapılabilmesi ve ödenmesi gereken toplam maliyetin hesaplanması için aşağıdaki formun doldurularak Ofisimize gönderilmesi yeterlidir.

2) AVRUPA TOPLULUĞU MARKA TESCİLİ (COMMUNITY TRADEMARK)

Topluluk markasında tek bir başvuru ile Avrupa Topluluğu'na üye 15 ülkede tescil yaptırabilme imkanı vardır. Ancak başvurusu yapılan markanın bu ülkelerden herhangi birinde benzerinin bulunması halinde bu durum tüm topluluk ülkeleri için geçerli olmakta ve tescil talebi reddedilmektedir. Topluluğa üye ülkelerde ayrı ayrı marka başvurusu yapıldığında her ülke için toplam masraf yaklaşık 1.500-2.000 USD arasında değişmektedir.

Üye Ülkeler Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Yunanistan, Lüxemburg, Portekiz,İspanya, Hollanda, İngiltere, İsveç.

 

TASARIM TANIMI VE TASARIM TESCİLİNİN ÖNEMİ :

Tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü, ifade eder.

Bir tasarımın koruma altına alınabilmesi için yenilik ve ayırt edici niteliğe sahip olması gerekmektedir. Bir tasarımın aynısı, başvuru tarihinden ve rüçhan tarihinden önceki 12 ay içerisinde dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yenidir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.

Kamuoyuna Sunma; Sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar.

Ayırt Edici Nitelik; Bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile herhangi bir tasarımın yine bilgilenmiş kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılığın olması anlamındadır. Eğer böyle bir fark yoksa tasarım ayırt edici niteliğe sahip değildir.

Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka aykırı tasarımlar koruma kapsamı dışındadır.

Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde, tasarımcıya tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar koruma kapsamı dışındadır.

Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımların tescili için Türk Patent Enstitüsü'ne başvuruda bulunulması halinde, bu tasarımlar altı ay süre ile ilana alınır. İtiraz olmaması halinde tescil

belgesi düzenlenir. Koruma beş yılda bir yenilenmesi halinde 25 yıldır. Yenileme talebi koruma süresinin sona erdiği ayın son gününden önceki 6 ay içerisinde yapılmalıdır. Eğer bu süre geçilirse ek bir ücretin ödenmesi şartıyla tescilin sona erdiği günden itibaren 6 ay içerisinde yapılabilir.

 

TASARIM BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER

Başvurunuzun kesinlik kazanabilmesi için; a) Daktilo veya bilgisayarla eksiksiz olarak doldurulmuş tarih ve başvuranın imzasını içeren ekinde tasarım hakkı beyan formu ve tarifnamenin bulunduğu başvuru dilekçesi. b) Tescile konu tasarımların en az 8x8 ebadında 20 adet görsel anlatımı, (Üç boyutlu fotoğraf veya teknik resim) c) Başvuru ücret dekontu, d)Vekil var ise Vekaletname (Firma yetkilisi tarafından onaylı)

 

PATENTİN TANIMI VE PATENT TESCİLİNİN ÖNEMİ

Buluş Nedir?, Patent Nedir?

Buluş, "tarım dahil, sanayideki herhangi bir spesifik sorunun çözümü" olarak tanımlanır.

Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkıdır. Bu hakkı gösteren belgeye de Patent Tescil Belgesi denir.

Türkiye'de kaç çeşit patent sistemi vardır ?

Türkiye'de biri incelemesiz; diğeri incelemeli olmak üzere iki çeşit patent sistemi vardır.

İncelemeli sistem araştırma ve inceleme safhalarını kapsamaktadır. İşlemler daha uzun sürmekte, ancak incelemeli patent, başvurunun patentlenebilirlik kriterlerine sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanarak verildiği için 20 yıllık bir koruma elde edilmektedir.

İncelemesiz sistem, sadece araştırma safhasına sahip olup, ülkemizde mali kaynakları kısıtlı olan buluş sahiplerine ucuz, süratli ve 7 yıllık bir koruma sağlanmaktadır. İncelemesiz patent için koruma süresi sona ermeden inceleme talep edilirse bu süre 20 yıla tamamlanarak incelemeli patente dönüştürülebilmektedir.

Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için gereken kriterler nelerdir?

· Yenilik; Başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. · Tekniğin bilinen durumunun aşılması; Konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı nitelik anlamındadır. · Sanayiye uygulanabilirlik; Buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir.

 

PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR VE BULUŞLAR

Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için patent verilerek korunamazlar: · Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları, · Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar, · Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, · Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller, · İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller.(Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri hariç.) Aşağıda belirtilen buluşlar da patent verilerek korunamazlar: · Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar, · Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.

 

FAYDALI MODELLER

Türkiye'de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.

Bir buluşun Faydalı Model verilerek korunabilmesi için gerekli kriterler nelerdir?

· Yenilik; Başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. · Sanayiye uygulanabilirlik; Buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir.

 

PATENT VE FAYDALI MODEL ARASINDAKİ FARKLAR

· Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz, · Koruma süreleri farklıdır, · Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.

Patent ve Faydalı Model belgesi koruma süreleri kaç yıldır?

· İncelemeli patent 20 yıl, · İncelemesiz patent 7 yıl, · Faydalı model belgesi 10 yıl, Süreyle korunur. Koruma süresi sona eren Patent ve Faydalı Modeller halka mal olur.

 

PATENT VE FAYDALI MODEL BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER

1. Tarifname;

Burada buluş konusu, ilgili olduğu teknik saha, tekniğin bilinen durumu, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler, teknik resimlere ait açıklamalar ve buluşun sanayiye uygulanma biçimi detayları ile belirtilmelidir.

2. Özet;

Buluşa ait teknik bilginin özünü içermelidir.

3. İstemler;

İstemlerde buluşun Patentle veya Faydalı Modelle korunması istenilen unsurları tanımlanmalıdır.

4. Teknik Resimler

5 . Vekaletname

 

II - ULUSLARARASI PATENT TESCİLİ

1. PCT-PATENT İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI

Anlaşma , Türkiye'de 01/01/1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anlaşma tek bir uluslararası patent başvurusu ile aynı anda PCT'ye üye ülkelerden istenilenlerde buluş için koruma sağlanmasını amaçlamıştır. Böyle bir başvuru üye bir ülke vatandaşı veya üye bir ülkede ikamet edenlerce yapılabilir. Genel olarak, başvuru üye ülkenin ulusal Patent Ofisine veya başvuru sahibinin isteğine bağlı olarak, WIPO'ya yapılabilir.

Patent İşbirliği Antlaşmasının patent başvurusu yapacak kişiler açısından yararı her bir ülkeye tek tek yapılacak başvurulardaki, başvuru yapma, vekil atama, çeviri yapma ve ücret ödeme gibi konularda prosedür açısından kolaylık sağlanması ve aynı zamanda sürelerin 8-18 ay uzatılabilmesidir.

2. EPC-AVRUPA PATENT ANLAŞMASI

Türkiye Avrupa patentlerinin verilmesi ile ilgili Avrupa Patent Sözleşmesine 29/01/2000 tarihinde katılmıştır. Anlaşma tek bir başvuru ile Avrupa Patent Anlaşmasına üye tüm ülkelerde aynı anda tescil alınmasını sağlamaktadır.

Avrupa Patent Sözleşmesi buluşların korunması konusunda Avrupa devletleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesini ve bu amaçla tek ve yeknesak bir patent verilmesi sisteminin kurulmasını amaçlamıştır.

Üye Ülkeler: Belçika, İsviçre, Almanya, Fransa, İngiltere, Hollanda, Lüksenburg, İsveç, İtalya, Avusturya, Lihtenştayn, İspanya, Yunanistan, Danimarka, Monako, Portekiz, İrlanda, Finlandiya, Güney Kıbrıs, TÜRKİYE.

Koruma Talep Edilebilecek Diğer Ülkeler: Arnavutluk, Litvanya, Latviya, Makedonya, Romanya, Slovenya.